Na jubilejnym dalekubłanju k 20 lětam imersiwneho serbskorěčneho kubłanja w pěstowarnjach loni w juniju wuprajichu serbscy kubłarjo a serbske kubłarki próstwu, sej raz něhdźe zhromadnje wuleć. Tak bychu měli wjace časa so mjez sobu zeznać, hač je to hewak na dwuhodźinskich dalekubłanjach móžne. Z fachoweje wuměny mjez kubłarkami a kubłarjemi, kiž pod najwšelakorišimi wuměnjenjemi po modelu Witaj dźěłaja, móža wšitcy čerpać – nazhonići runje tak kaž nowačcy w swojim powołanju, kubłanišća w žrje serbskorěčneho sydlenskeho ruma runje tak kaž na jeho kromach.

Tuž přeprosy Rěčny centrum WITAJ prěni króć kubłarki a kubłarjow wšitkich serbsce dźěłacych kubłanišćow Hornjeje Łužicy sobotu, 7. septembra 2019, na cyłodnjowsku dalekubłansku wuprawu. Dokelž bě so w zašłosći w fachowych rozmołwach přeco zaso prašenje za kompatibelnosću wotewrjenych pedagogiskich konceptow z modelom Witaj tematizowało, bě hłowny cil pěstowarnja „Sonnenkäfer“ we Wětošowje w Delnjej Łužicy. Runje tam maja situaciju, kotraž wubudźa prašenja: Kak wobchadźeć z imersiwnym serbskorěčnym kubłanjom, hdyž njedźěła cyłe kubłanišćo – cyły kubłarski team – serbsce, ale jenož jednotliwe kubłarki? Wo tym wědźeštej we Wětošowskej pěstowarni najlěpje dwě kubłarce powědać: Britt Hegewaldowa a Sandrina Biederowa. Wonej stej sej w rěčnych kursach serbšćinu přiswojiłoj a ju nětko jimaj dowěrjenym dźěćom dale posrědkujetej. Zo so wědomje za to serbske jenož na wěstu horstku dźěći njewobmjezuje, ale na cyłe kubłanišćo wuprudźa, wo tym swědčachu mjez druhim wułožowanja wjednicy Heidrun Schramm. Wona rysowaše tež wuwiće kubłanišća w tutym prašenju – wuwiće, kotrež žadaše sej sčasami spore dźěło, wutrajnosć a wjele přeswědčowanja.

Angažowanosć Wětošowskich kubłarkow za serbsku rěč a kulturu wotbłyšćuje so tež w dźěławosći towarstwa „Tyca“ (hornjoserbsce: tučel). Wone zjednoća Wětošowske a Radušanske kubłarki pěstowarjow a horta kaž tež wučerki zakładneje šule. Jich předsydka Anke Gräfe rozprawješe hóstnej skupinje, kak zmóžnjeja so přez zwjazanosć pedagogow w towarstwje zhromadne aktiwity za dźěći w starobje wot třoch lět hač do šesteho lětnika. K tomu słuša na přikład pěstowanje serbskich nałožkow abo rěčne dalekubłanje za pedagogow. Tež wo swojim serbskorěčnym kubłarskim dźěle w horće „Hort der Möglichkeiten – hort móžnosćow“ Anke Gräfe rozprawješe.

Ke kóncej wopyta  móžachu sej wobdźělnicy wuprawy rumnosće dźěćaceho dnjoweho přebywanišća „Sonnenkäfer“ wobhladać. Do twarjenja běštej žłobik a pěstowarnja w lěće 2011 zaćahnyłoj, po tym zo bu přetwarjene a wotpowědnje pedagogiskemu konceptej funkcionalnje po najnowšich standardach wuhotowane.

Tak bě so skupina z Hornjeje Łužicy fachoweje wědy nasrěbała. Tola nic jenož duša chcyše zastarana być, ale tež ćěło. Tuž poda so 19 kubłarkow a kubłarjow, k tomu wučerka Budyskeje Serbskeje fachoweje šule za socialnu pedagogiku a tři sobudźěłaćerki Rěčneho centruma WITAJ w Budyšinje a Choćebuzu do Raduša. Tam sydaše w hosćencu „Błótowskeho hotela“ wobjed. A kaž by wjedro časowy plan wuprawy znało, zasta so zdypkom w tym wokomiku dešćować, jako so skupina do čołma sydaše. Tuž móžeše so při dobrej naledźe, tej jednej a druhej zaspěwanej štučce, haj samo při słónčnych pruhach po wotnožkach Sprjewje kolebać dać.

Zo by so jich wobraz wo prócowanjach wo serbskosć w Delnjej Łužicy skulojćił, pozastachu wulětnicy w Dešnjanskim domizniskim muzeju. Tam witaše jich wjesnjanka a zdobom čłonka spěchowanskeho towarstwa muzeja Karin Tšukowa z kofejom a samopječenym tykancom. Rozprawješe wo serbskosći we wsy a wokolinje, wo móžnosćach serbskorěčneho kubłanja w regionje a wosebje wo njeličomnych wulkich a małych projektach wjesnjanow, za kotrež bě Dešno lětsa złoto w zwjazkowym wubědźowanju „Naša wjes ma přichod“ wudobyło.

Tež na domojjězbje w zhromadnym busu wědźachu sej wobdźělnicy dalekubłanskeje wuprawy tójšto powědać. Jězbu chwalachu sej jako poradźenu a doporučenja hódnu. Ideja blišeho mjezsobneho zeznaća a fachoweje wuměny bě so zwoprawdźiła. Byrnjež wšitcy imersiwnje dźěłali, su wuměnjenja w Budyskimaj pěstowarnjomaj „Pjerachowy kraj“ (AWO) a „Jan Radyserb-Wjela“ (CSB) kaž tež w tamnišim serbskim horće, w pěstowarnjach w Čornym Chołmcu, na Horach, w Njeswačidle abo Pančicach-Kukowje tola chětro rozdźělne. Tuž je stajnje zajimawe nazhonić, kak so kolegojo druhdźe za samsny zaměr zasadźuja. Rozžohnujo so po skupinkach z busa podšmórnychu wulětnicy, zo bychu so přez zetkawanja w podobnej formje tež w přichodźe wjeselili.